TG 27 - PRIPREMA GLAVNIH PROJEKATA (IDEJNOG I GLAVNOG) ZA MJERE ZAŠTITE OD POPLAVA NA SJEVEROZAPADU REPUBLIKE SRPSKE (SANA, GOMJENICA, OBODNI KANAL I BUBNJARICA)

 

U okviru Projektnog zadatka definisan je obim radova i zadaci za pripremu Idejnog rješenja i Glavnog projekta “PM 899.1 Drenažni kanali – plavljenje rijeke Sane u centru Prijedora”. Projektni zadatak je podjeljen na dva dijela, sa ciljem da se prvo pripremi Idejno rješenje za izgradnju Obodnog kanala za zaštitu izvorišta “Tukovi – Mataruško polje” od slivnih poplavnih voda sa padina brda Mataruge i od velikih voda rijeke Sane, koji bi bio pozicioniran od ušća rijeke Sane, pa uzvodno duž padina brda Mataruge, na dužini od cca 5.286 km. Aneksom ugovora, a sve uz odobrenje Investitora i nakon usaglašavanja Zapisnika predviđena je izrada Idejnih rješenja:

• • • • Unutrašnja odvodnja u zaštićenom području “Mataruško polje”, površine 765 ha na lijevoj obali rijeke Sane i
      • Uređenje vodnog režima rijeke Sane od 2 km uzvodno od gradskog mosta i nizvodno na dužini od cca 8 km.

    Na bazi  Idejnih rješenja izrađeni su sljedeći Glavni projekti:

    • • • PM 899.1a – Obodni kanal, na dužini od 5,286 km;
        • PM 899.1b – Kanal na nožici postojećeg nasipa na rijeci Sani, na dužini od 0,58 km;
        • PM 899.1c – Nasip na lijevoj obali rijeke Sane, na dužini od 2,287 km;
        • PM 901 – Održavanje glavnog kanala rijeke Gomjenice, na dužini od 17,00 km.

Zbog svoje kompleksnosti i obimnosti, a u skladu sa zahtjevima Projektnog zadatka, u fazi Glavnog projekta izvršena je organizacija cjelokupne dokumentacije u više Knijga i Svesaka:

• • • Knjiga 1: Svodni izvještaj sa opštom dokumentaciom TG27;
    • Knjiga 2:  PM 899.1 Drenažni kanali - plavljenje reke Sane u centru Prijedora; PM 899.1a - Obodni kanal;
      • Sveska 2.1: PM 899.1a Obodni kanal - Tehničko rješenje;
      • Sveska 2.2: PM 899.1a - Obodni kanal - Objekti, konstruktivni dio;
    • Knjiga 3: PM 899.1 Drenažni kanali - plavljenje reke Sane u centru Prijedora; PM 899.1b - Kanal na nožici postojećeg nasipa na Sani
    • Knjiga 4: PM 899.1 Drenažni kanali - plavljenje reke Sane u centru Prijedora; PM 899.1c - Nasip na levoj obali reke Sane;
    • Knjiga 5: PM 901 - Održavanje glavnog kanala reke Gomjenice;
    • Knjiga 6: PM 909 - Betonski kanal i cevovod - bujice u potoku Bubnjarica; PM 911 - Čišćenje kanala – bujice u potoku Bubnjarica, Kostajnica; PM 913 - Kontrola odvodnje, nasip pored reke Une koji služi kao put;
      • Sveska 6.1: PM 909 - Betonski kanal i cevovod - bujice u potoku Bubnjarica;
      • Sveska 6.2: PM 911 - Čišćenje kanala – bujice u potoku Bubnjarica, Kostajnica;
      • Sveska 6.3: PM 913 - Kontrola odvodnje, nasip pored reke Une koji služi kao put;
    • Knjiga 7: Elaborat zaštite na radu i elaborat zaštite od požara za projekat TG27.

U Knjigama 2,3,4,5 i 6 – Prezentovana su detaljna tehnička rješenja na nivou Glavnih projekata, i to po logičkim cjelinama :

• • • Knjiga 2. Obodni kanal:
      • Sveska 1. Tehničko rješenje,
      • Objekti, konstruktivni dio;
    • Knjiga 3. Kanal na nožici postojećeg nasipa na Sani;
    • Knjiga 4. Nasip na lijevoj obali rijeke Sane.
    • Knjiga 5. Održavanje glavnog kanala rijeke Gomjenice.
    • Knjiga 6 je obuhvatila tri projektne mjere na teritoriji opštine Kostajnica. U svakoj pojednačnoj Svesci nalaze se tehnički opisi konstrukcija na projektovanom objektu, dokaznice mjera, proračuni, tehnički uslovi izvođenja radova i predmjer i predračun radova.

 

IDEJNA RJEŠENJA

"Knjiga 2:  PM 899.1 Drenažni kanali - plavljenje reke Sane u centru Prijedora, PM 899.1f - Uređenje vodnog režima rijeke Sane od 2 km uzvodno od gradskog mosta i nizvodno na dužini od cca 8 km, sa unutrašnjom odvodnjom u zaštićenom području “Mataruško polje”, površine 765 ha na lijevoj obali rijeke Sane"

"Sveska 2.1. Uređenje vodnog režima rijeke Sane od 2 km uzvodno od gradskog mosta i nizvodno na dužini od cca 8 km"

Hidraulička analiza uređenog korita rijeke Sane u Prijedoru upućuje  na zaključak da se zaštita od velikih voda  treba projektovati na nivo stogodišnje velike vode sa nadvišenjem od 80 cm, u situaciji uređenog osnovnog korita i izgrađenih propratnih nasipa i parapetnih zidova.

Ukoliko bi se zaštita od poplava rijeke Sane bazirala samo na izgradnji nasipa i parapetnih zidova bez uređenja osnovnog korita, to bi značilo da bi ovakav način zaštite implicirao povećanje nivoa velikih voda u centralnom gradskom jezgru Prijedora za cca. 80 cm u odnosu na postojeće stanje, pa bi potenciranje dalje izgradnje nasipa nizvodno od gradskog mosta na obje obale, smanjilo stepen zaštite na postojećim izgrađenim nasipima i parapetnim zidovima uzvodno od mosta u gradu.

Evidentno je da iz navedenih razmatranja slijedi zaključak, da se zaštita od velikih voda rijeke Sane na urbanom području Grada Prijedora mora predvidjeti sinhronizovano sa izgradnjom paralelnih objekata van obala minor korita i sa uređenjem minor korita, a izgradnja se treba predvidjeti fazno prema prioritetima koji daju značajne efekte na umanjenju rizika od poplava na projektnom području. Prostorno planski dokumenti trebali bi da uobzire ne samo koridore potrebne za provođenje investicionih mjera zaštite od poplava, nego da neinvesticionim mjerama u smislu planiranja – namjene zemljišta, načina gradnje i u ostalim segmentima, u potencijalnom poplavnom području umanje poplavni rizik po stanovništvo i privredu.

Prikaz opsega plavljenja rijeke Sane na području projekta

Opasnost i rizik od poplava rijeke Sane na urbanom području Grada Prijedora, prema Idejnom rješenju i provedenim hidrauličkim proračunima, ocjenjen je kao visok i ekstremno visok. Imajući u vidu da Grad Prijedor kao jedan od četiri najveća grada u Republici Srpskoj ima realne uslove za dalje urbano širenje i povećanje privredne i urbane aktivnosti u mapiranom poplavnom području, dolazi se do zaključka da je potrebno pokrenuti ciljane i veoma zahtjevne mjere na umanjenju poplavnog rizika, kako bi se stvorili preduslovi za plansko širenje Grada, ali i za zaštitu stanovništva i njihovih materijalnih dobara na već urbanizovanom području.

Poštujući generalna zapažanja i usmjerenja iz navedenog dokumenta, a na osnovu Projektnog zadatka razrađeno je Idejno rješenje uređenja vodnog režima i korita rijeke Sane kroz urbano područje Grada Prijedora, kojim se predviđa uređenje korita rijeke Sane u dužini od 14,5 km.

• • • U Idejnom rješenju dato je integralno tehničko rješenje uređenja korita rijeke Sane, sistemske mjere zaštite od velikih voda rijeke Sane, ali i rekonstrukciono-sanacione, mjere dogradnje objekata zaštite od voda, kao i planerske mjere i usmjerenja koje imaju za cilj povećanje efektivnosti zaštite od velikih voda na urbanom području Grada Prijedora.
      • Tehničkim rješenjem i konceptom zaštite od velikih voda rijeke Sane u Idejnom rješenju su razrađeni:
        • Stepen zaštite. Za uređenje osnovnog korita i vodnog režima rijeke Sane na području projekta od mosta u Brezičanima pa uzvodno do mosta u Žegeru na dužini od 9,9 km predlaže se stepen zaštite od stogodišnjih velikih voda u uređenom stanju osnovnog korita sa nadvišenjem od 80 cm u odnosu na tu računsku vodu. Projektovano nadvišenje omogućava propusnost velike vode rijeke Sane ranga pojave 1/500. Nizvodno od mosta u Brezičanima, izuzev desne obale koja je urbanizovana u dijelu od mosta do magistralnog puta Prijedor – Novi Grad i gdje se planira izgradnja propratnog nasipa u dužini od 1.270 m, ne planiraju se izvoditi objekti nasipa i parapetnih zidova nego se inundacioni prostor nakon uređenja osnovnog korita ostavlja kao rezervacija za transfer velikih voda. Ovo praktično znači da se u dijelu Cikotskog polja i lijeve obale rijeke Sane, nizvodno od željezničkog mosta u Brezičanima prostor prilagođava za aktivnosti koje se primjerene povremenom plavljenju (poljoprivreda, sport i rekreacija,...).
        • Trasa regulisanog korita. Dispoziciono rješenje uređenja korita rijeke Sane kroz urbano područje Grada Prijedora, od Cikotskog polja pa uzvodno do mosta u Žegeru, na dužini od cca 14,5 km po osovini regulisanog korita, projektovano je trasom postojećeg stanja korita. Na kompletnom dijelu uređenja izvršeno je „zatezanje“ trase osovine regulisanog korita i osovine toka u smislu projektovanja zahtjevanih krivina i međupravaca.
        • Uzdužni profil. Niveleta uređenja korita rijeke Sane na području projekta ima višeznačan pad, savladavajući visinsku denivelaciju od DH=6,13 m na dužini od L=14.270,79 m, pa srednji pad projektovane nivelete regulisanog korita iznosi I=0,43 ‰.
        • Normalni profil. Projektnim rješenjima, u zavinosti od stepena postojeće i planirane urbanizacije usvojena su dva tipa uređenog korita rijeke Sane, urbani i naturalni tip. Tipovi regulacije birani su obzirom na očekivane hidrauličke efekte, ograničenost koridora regulacionih radova zbog intenzivne urbanizacije priobalja u gradskom dijelu regulacije. Pored navedenih efekata regulacije morao se postignuti efekat uklanjanja svih „uskih grla“. Jedan od ciljeva izbora normalnog profila je stvaranje mehanizma za zaustavljanje permanentnog trenda „degradacije“ inundacionog pojasa, ali i vodnog dobra objektima stalnog karaktera. U sklopu normalnih profila moguće je u narednim fazama panirati ambijentalna uređenja i sporsko-rekreativne sadržaje.
        • Prioriteti realizacije. Obzirom da se radi o veoma kompleksnim i zahtijevnim regulacionim radovima na kompletnom području Idejnog rješenja, kojima treba obezbjediti značajnu finansijsku podršku, Projektom je definisana faznost izvođenja regulacionih radova. Višekriterijumskom analizom potvrđena je praksa izvođenja radova od nizvodnih ka uzvodnim fazama, izuzev Faze „I“. Kao prioritetna označena je Faza II (uzvodno od mosta u Brezičanima), gdje se najveći dio radova odnosi na radove u osnovnom koritu i izgradnji desnog nasipa čime se stvara mogućnost za osiguranje i zaštitu od poplava velike površine zemljišta u zaobalju koje se može urbanizovati imajući u vidu blizinu gradskog jezgra Prijedora. Odmah iza Faze II nastavlja se sa realizacijom Faze III, gdje se izvođenjem radova na uređenju korita i izgradnjom paralelnih objekata podiže stepen zaštite od plavljenja u centru Grada Prijedora, a ujedno zbog vrijednosti materijalnih dobara i guste naseljenosti na desnoj obali i velikih poljoprivrednih površina Mataruškog polja i eliminišu najveći rizici od poplava. Radovi na ovoj Fazi iziskuju veće imovinsko pravne poslove eksproprijacije i radove na obalama i postižu izuzetan efekat na umanjenje poplavnog rizika na kompletnom području projekta. Uređenjem korita rijeke Sane sve do gradskog mosta poplavni rizik će se u najvećoj mjeri svesti na prihvatljiv nivo, dok se nastavkom uređenja korita na uzvodnim fazama uređuje se hidraulička slika tečenja, sa efektom dodatnog umanjenja rizik od poplava, ali i stvaranja uslova da se dijelovi šireg inundacionog pojasa nakon izgradnje nasipa i parapetnih zidova dalje urbanizuju.
        • Sihnronizovana i fazna izgradnja zaštitnih objekata. Naophodno je poštovati sihnronizovanu gradnju i faze-etape izgradnje i omogućiti ravnomjernu zaštitu urbanim sadržajima na lijevoj i desnoj obali rijeke Sane. Gradnjom nasipa, bez uređenja osnovnog korita (koje povećava propusni kapacitet minor korita i matice velikih voda) podižu se nivoi velikih voda, zato se izgradnja zaštitnih objekata mora izvoditi sinhronizovano i kombinovanim uređenjem minor korita i gradnjom popratnih objekata na obalama.
        • Novelacija prostorne dokumentacije. Shodno tehničkim rješenjima iz ove dokumentacije neophodno je izvršiti novelaciju Prostornog i Urbanističkog plana (Regulacionih planova) i rezervisati koridore za izgradnju objekata zaštite od voda rijeke Sane i brdskih i unutrašnjih voda Mataruškog polja.
        • Definisani su ključni elementi za Glavne projekte. Idejnim rješenjem su definisani ključni parametri i elementi (kote i konstrukcije nasipa, parapetnih zidova, normalni profili minor korita i td.) za izradu Glavnih projekata na bilo kom potezu područja ove dokumentacije.
    • Ostale planerske i vodoprivredne instrukcije. Pored gore navedenih zaključnih razmatranja i usmjerenja koja su direktno potencirana tumačenjem projektnih rješenja, u narednom planskom periodu je neophodno dosljedno primjenjivati i ostale bitne napomene, koje se ne odnose na direktnu implementaciju tehničkog rješenja, ali su zbog izuzetne važnosti u domenu zaštite od velikih voda navedene u Idejnom rješenju, a to su:
      • Tehničkim rješenjem rijeke Sane formiran je odgovarajući proticajni profil minor korita i mjere za održavanje potrebnih gabarita major korita. Nakon novelacije postorno-planske dokumentacije potrebno je izvršiti eksproprijaciju zemljišta koje nije u vodnom dobru, odnosno koje je u privatnom ili državnom vlasništvu.
      • Nakon uređenja korita rijeke Sane potrebno je planski vršiti održavanje riječnog korita rijeke Sane i uklanjanje riječnog nanosa da bi se održao projektovani kapacitet proticajnog profila minor korita. Uklanjanje nanosa iz korita rijeke Sane je jedna od veoma važnih aktivnosti koja će se morati planski sprovoditi nakon uređenja korita rijeke Sane na ovom području i to prema principima i Strategiji „održivog upravljanja riječnim nanosom (“Sediment managament“).
      • U Idejnom rješenju su u cjelosti ispoštovani zahtijevi i principi zaštite od velikih voda na području projekta, kako u pogledu nivoa tako i u pogledu pouzadnosti zaštite. Shodno preporukama iz Idejnog rješenja potrebno je nastaviti projektne aktivnosti i na nizvodne dionice rijeke Sane, ali i na realizaciji Glavnih projekata prema definisanim fazama realizacije.

Pored projektnih i izvođačkih aktivnosti na uređenju riječnog korita i priobalja rijeke Sane, neophodno je dosljedno primjenjivati i ostale mjere zaštite proticajnog kapaciteta rijeke Sane. Površina koju zahvata postojeće korito te dodatni koridori potrebni za uređenje vodnog režima treba u budućnosti privesti prvenstvenoj namjeni-retenzionom prostoru za prihvat i transfer velikih voda rijeke Sane u periodima velikih voda, u prvoj fazi zaustavljanjem dalje gradnje i predviđenim regulacionim radovima, a zatim u narednim fazama i uklanjanju trajnih sadržaja koji otežavaju transfer velikih voda rijeke Sane. Nadležne Institucije i Javne ustanove koje daju saglasnosti i dozvole za građenje moraju da ispoštuju pricipe zaštite vodotoka i da se u tom području ne daju bilo kakvi akti koji stimulišu gradnju u minor i major koritu.

• • 1. Načelni pregled potrebnih faza realizacije projektnih aktivnosti na umanjenju poplavnog rizika. U narednom periodu treba pristupiti izradi Glavnih projekata, kako je to definisano u prioritetima fazne realizacije uređenja korita rijeke Sane kako bi se stvorili preduslovi za realizaciju radova i umanjenje poplavnog rizika na području Grada Prijedora. Glavne projekte uređenja vodnog režima i korita rijeke Sane na području Grada Prijedora, treba podjeliti na logičke cjeline – faze realizacije u kojima će se detaljno razraditi svi segmenti i tehnička rješenja zaštite od poplava i sagledati mogućnosti ambijentalnog uređenja obala rijeke Sane.

Glavne projekte sa istražnim geodetskih i inženjerskogeološkim/geotehnčkim radovima neophodno je realizovati prema sledećem redosledu i nazivima projektne dokumentacije:

• • 1. Glavni projekat uređenja vodnog režima rijeke Sane na urbanom području Grada Prijedora od željezničkog mosta u Brezičanima pa uzvodno do meandra u Raškovcu, na dužini od 3,25 km, uključujući unutrašnju odvodnju između magistralnog puta i uređenog korita rijeke Sane,
    2. Glavni projekat uređenja vodnog režima rijeke Sane na urbanom području Grada Prijedora od meandra u Raškovcu, pa uzvodno do gradskog mosta, na dužini od 2,7 km, uključujući unutrašnju odvodnju i zaštitu od plavljenja ade „Stari Grad“,
    3. Glavni projekat nadogradnje i rekonstrukcije sistema zaštite od poplava i uređenja vodnog režima rijeke Sane na urbanom području Grada Prijedora, od gradskog mosta pa uzvodno do ušća Gomjenice, na dužini od 1,35 km,
    4. Glavni projekat uređenja vodnog režima rijeke Sane na širem području Grada Prijedora, od Cikotskog polja pa uzvodno do mosta u Brezičanima, na dužini od 4,5 km,
    5. Glavni projekat uređenja vodnog režima rijeke Sane na širem području Grada Prijedora, od ušća Gomjenice u rijeku Sanu pa uzvodno do mosta u Žegeru, na dužini od 2,6 km,

Paralelno sa izradom Glavnih projekata treba otpočeti sa radovima sa izradom Idejnih rješenja umanjenja poplavnog rizika od brdskih i unutrašnjih voda na području podsistema Gomjenica, Orlovača, Čirkin polje i Puharska:

• • 1. Idejno rješenje odvodnje unutrašnjih voda Podsistema „Gomjenica“, na površini od cca 580 ha,
    2. Idejno rješenje odvodnje unutrašnjih i brdskih voda Podsistema „Orlovača“, na površini od cca 1.300 ha,
    3. Idejno rješenje odvodnje unutrašnjih i brdskih voda Podsistema „Puharska“, na površini od cca 130 ha uključujući i uređenje vodnog režima Puharske rijeke na dužini od cca 3,2 km,
    4. Idejno rješenje odvodnje unutrašnjih i brdskih voda Podsistema „Čirkin polje“, na površini od cca 147 ha,

Nakon izrade gore pomenutih Idejnih rješenja pristupiti fazi izrade Glavnih projekata  uređenja unutrašnje odvodnje pomenutih podsistema na teritoriji Grada Prijedora, ukljjučujući i Podsistem „Mataruško polje“ za koji je u sklopu projektnih mjera TG27 izrađeno Idejno rješenje odvodnje unutrašnjih voda.

 

"PM 899.1f - Uređenje vodnog režima rijeke Sane od 2 km uzvodno od gradskog mosta i nizvodno na dužini od cca 8 km, sa unutrašnjom odvodnjom u zaštićenom području “Mataruško polje”, površine 765 ha na lijevoj obali rijeke Sane"

"Sveska 2.2 - Unutrašnja odvodnja u zaštićenom području “Mataruško polje”, površine 765 ha na lijevoj obali rijeke Sane"

Melioraciono područje „Mataruško polje“, površine 765 ha smješteno je na lijevoj obali rijeke Sane u Prijedorskom polju. Sa sjeveroistoka i jugoistoka je ograničeno vodotokom rijeke Sane, a sa sjeverozapada i jugozapada padinama brda Mataruge. U melioracionom smislu, od velikih voda rijeke Sane i slivnih voda sa padina brda Mataruge zaštićeno je izgrađenim i novoprojektovanim sljedećim zaštitnim objektima:

• • 1. Na sjeverozapadu, izgrađen je lijevi nasip uz rijeku Sanu, uzvodno od gradskog mosta na dužini od 0,58 km i uzvodno od nasipa izgrađen je betonski parapetni zid na dužini od 0,70 km, ili u ukupnoj dužini od 1,28 km;
    2. Glavnim projektom (PM 899.1c – Nasip na lijevoj obali rijeke Sane), na sjeverozapadu, predviđena je izgradnja nasipa na lijevoj obali rijeke Sane, od ušća Obodnog kanala u rijeku Sanu, pa uzvodno do gradskog mosta na dužini od 2,287 km;
    3. Na sjeverozapadu i jugozapadu melioracionog područja, Glavnim projektom (PM 899.1 – Drenažni kanali – plavljenje rijeke Sane u centru Prijdora – PM 899.1a – Obodni kanal), predviđena je izgradnja Obodnog kanala, na dužini od 5,286 km, od ušća sa rijekom Sanom pa uzvodno do naselja Habibovići, na dužini od 5,286 km.

Izgradnjom Obodnog kanala i nasipa na lijevoj obali rijeke Sane u melioracionom smislu, melioraciono područje „Mataruško polje“, biće u potpunosti zaštićeno od vanjskih voda;

Dispozicija sistema za odvodnjavanje zaštićenog područja Mataruško polje

Zaštićeno područje „Mataruško polje“, predviđeno je da ima rang zaštite od stogodišnjih vanjskih voda sa nadvišenjem zaštitnih objekata u visini od 0,80 m. Zaštita od unutrašnjih voda, projektovana je na dnevne padavine povratnog perioda od 5 godina, pa je prosječan hidromodul odvodnjavanja u mjerodavnom danu q_d = 1,29 l(S.ha). U zaštićenom području, poljoprivredne površine zauzimaju 70% zamljišta (oko 535 ha), a ostalo je građevinsko zemljište. U području nalazi se uža i šira zaštitna zona izvorišta „Tukovi“, sa koga se grad Prijedor snabdjeva vodom;

Za zaštitu od unutrašnjih voda u branjenom području, predviđena je mreža otvorenih odvodnih kanala u ukupnoj dužini od 23.000,54 m, tako da srednja gustina kanalske mreže iznosi 30,07 m/ha. Mrežu odvodnoh kanala sačinjavaju: Glavni kanali u dužini od 9.802,20 m, sekundarni i tercijalni kanali u dužini od 13.204,34 m.

Retenzioni kapacitet kanalske mreže iznosi 28.500, m³ i omogućava instalirajne drenažnog sistema na veleparcelama. Gravitaciono ispuštanje vode iz odvodne mreže traje sve dok je vodostaj rijeke Sane niži od 131,50 m.n.m. Pri vodostajima od 131,50 m.n.m. i višim, prebacivanje unutrašnjih voda iz odvodne mreže, vrši se putem Pumpne stanice;

Na melioracionom području površine 765 ha, pored postojeće putne mreže, predviđena je izgradnja i nove putne mreže u dužini od 23,00 km, a gustoća putne mreže je 30,60 m/ha. Za prelaz putne mreže preko kanalske mreže, predviđeni su objekti propusta, prosječnog svijetlog otvora φ 500 mm, prosječne dužine 8,00 m, tako da se postižu kraće transportne dužine ka kanalima i naseljenim zonama. Predviđeno je da se ukupno izgradi 86 objekata propusta;

Objekat pumpne stanice „Sredice“ planiran je na platou dimenzija 27,00 x 35,00 m na koti 132,50 m.n.m. Objekat pumpne stanice podjeljen je na dva dijela, podzemni i nadzemni dio. Podzemni dio je površine 129,22 m² i podjeljen je na dva dijela, potisni sa pumpnim agregatima i gravitacioni dio. Nadzemni dio objekta je površine 73,50 m²,  gdje se nalaze prostorije mašinske opreme, komandna soba, tehnička soba i soba sa elektroinstalacijama. U pumpnu stanicu, predviđena je ugradnja dvije potopljene vertikalne pumpe, instaliranog kapaciteta Q = 535 l/s i visinom dizanja od 4,8 m.

 

"PM 899.1 DRENAŽNI KANALI - PLAVLJENJE RIJEKE SANE U CENTRU PRIJEDORA"

"PM 899.1a – Obodni kanal"

Poplavni rizik od rijeke Sane i njenih pritoka na području grada Prijedora, prema strateškom dokumentu iz oblasti voda za Republiku Srpsku „Preliminarna procjena poplavnog rizika na teritoriji Republike Srpske“ iz juna 2014. godine, sa aspekta pojave istorijskih i potencijalnih voda, ocjenjena je kao izuzetno visoka i rizična.

Poštujući generalna zapažanja iz navedenog dokumenta, a na osnovu Projektnog zadatka, urađeno je Idejno rješenje „PM899.1 Drenažni kanali-plavljenje rijeke Sane u centru Prijedora; PM899.1a Obodni kanali“, na lijevoj obali rijeke Sane u Prijedorskom polju, za zaštitu izvorišta Tukovi - Mataruško polje, od velikih slivnih voda sa padine brda Mataruge, Obodni kanal na  dužini od 5,308 km.

U Idejnom rješenju dato je integralno tehničko rješenje zaštite  izvorišne zone Tukovi od velikih slivnih voda sa padina brda Mataruga i rijeke Sane. Time su ostvareni svi planski preduslovi za izradu Glavnog projekta  za zaštitu izvorišta Tukovi od poplavnih brdskih voda i rijeke Sane: Glavna usmjerenja i konačni zaključci, vezani za Idejno rješenje su:

• • • Idejno rješenje obuhvata izgradnju Obodnog kanala u Prijedorskom polju, na lijevoj obali rijeke Sane, za zaštitu zone izvorišta Tukovi - Mataruško polje od velikih slivnih voda sa padine brda Mataruge i velikih slivnih voda rijeke Sane, ranga pojave p=1/100.
    • U okviru Hidroloških podloga, urađena je dodatna regionalna analiza velikih slivnih voda rijeke Sane i Obodnog kanala, da bi se odredile potpuno usklađene računske velike vode na planiranim vodoprivrednim profilima za  izgradnju Obodnog kanala za zaštitu zone izvorišta Tukovi u Prijedorskom polju i izgradnju zaštitnih objekata duž rijeke Sane za zaštitu grada Prijedora od velikih voda rijeke Sane.
    • Dodatnom regionalnom analizom, utvrđena je računska vrijednost stogodišnje velike vode rijeke Sane, gornja granica intervala povjerenja od 1.100,2m³/s, što je u odnosu na dosadašnju računsku vrijednost  velikih voda rijeke Sane u gradu Prijedoru, ranga pojave Q_1/100 = 944 m³/s, te je stogodišnja velika voda rijeke Sane znatno veća za 166,20 m³/s. Utvrđena je i računska vrijednost  stogodišnje vode Obodnog kanala, na ušću u rijeku Sanu, gornje granice intervala povjerenja od 13,16 m³/s.
    • Kod izbora trase Obodnog kanala na terenu, u osnovi su razmatrane i analizirane dvije varijante i to: Varijanta „A“ i Varijanta „B“.

                Varijanta „A“

Tokom prospekcije trase Obodnog kanala na terenu (dana 20.04.2018. godine), sagledan je položaj trase na terenu i istovremeno je trasa ucrtana na topografskoj karti razmjere R-1:2 5000. Tokom polaganja trase na terenu, utvrđeno je da se koridor trase ne ukršta sa izgrađenim stambenim objektima i objektima poljoprivredne proizvodnje, a zadovoljavala je i ostale konturne uslove za polaganje trase.

Nakon ucrtavanja trase Obodnog kanala i snimljenih poprečnih profila na topografsku kartu razmjere R-1:2 5000, zbog lokalnih regresija terena, u osnovi i u više navrata vršeno je pomjeranje trase Obodnog kanala po poprečnim profilima sa ciljem da se dobije uravnotežen nagib trase Obodnog kanala prema rijeci Sani. Kao rezultat pomjeranja osovine trase kanala po poprečnim profilima u osnovi, dobijena je trasa Obodnog kanala Varijanta „A“. Kao optimalno rješenje sa odgovarajućim nagibom trase prema rijeci Sani.

Trasa Obodnog kanala (Varijanta „A“), položena je neposredno ispod padina brda Mataruge, a prostire se od ušća u rijeku Sanu (St.0+000,00), pa uzvodno do naselja Donja Mahala, na dužini od 5,308 km. Trasa Obodnog kanala je vođena slobodnom površinom, koridorom gdje nema izgrađenih stambenih i privrednih objekata, te neće biti potrebe za pomjeranjem i izmještanjem stanovništva, osim rješavanja imovinsko – pravnih odnosa kod eksproprijacije zemljišta.

                Varijanta „B“

Na sastanku, koji je održan u Prijedoru (dana 20.04.2018. godine), kada je izvršena i prospekcija trase Obodnog kanala na terenu, po pitanju budućih varijantnih rješenja vođenja trase Obodnog kanala, konstatovano je da zbog izgrađenosti stambenih objekata domaćinstava i objekata poljoprivredne proizvodnje, da nema većih mogućnosti varijantisanja budućeg potrebnog koridora Obodnog kanala.

Zbog navedenog stanja i uslova na terenu, za polaganje nove trase Obodnog kanala, kao varijantnog rješenja (Varijanta „B“), kao osnova korištena je trasa Obodnog kanala Varijante „A“.

• • • Izbor normalnog profila Obodnog kanala je vezano za statičku, hidrauličku, hidrogeološku i geomehaničku stabilnost Obodnog kanala. Oblik i dimenzije normalnog profila Obodnog kanala, birani su na očekivane hidrauličke efekte, zatim na očekivane hidrogeološke i geomehaničke karakteristike trase Obodnog kanala na terenu, kojim se polaže objekat Obodnog kanala, te na realne mogućnosti izgradnje Obodnog kanala od lokalnog prirodnog zemljanog materijala, budući da se radi o naturalnoj izgradnji Obodnog kanala, sa ekološkim aspektima regulacije.

Na osnovu naprijed navedenih očekivanja, koji normalni profil Obodnog kanala, treba ispuniti, analizirani su sljedeći tipovi normalnih profila Obodnog kanala:

                Normalni profil „Tip 1“

Ovaj tip normalnog profila Obodnog kanala ima oblik nesimetričnog dvostrukog trapeza, koji u profilu ima korito Obodnog kanala, a sa lijeve ili desne obale kanala, zavisno od varijantnog rješenja, propratni nasip. Između korita Obodnog kanala i propratnog nasipa, predviđena je bankina širine 5,00 m na nivou prirodnog terena.

 Normalni profil Obodnog kanala Tip 1

Propratni nasip, koji se nalazi na lijevoj i desnoj obali Obodnog kanala, zavisno od varijantnih rješenja, ima oblik jednostrukog trapeza.

Sa vanjske strane nasipa, predviđen je pristupni poljski put, koji je komprimovan.

                Normalni profil „Tip 2“

Ovaj tip normalnog profila Obodnog kanala, po vanjskom obliku, konstrukciji i sadržajima na nasipu i oko nasipa je identičan normalnom profilu Obodnog kanala „Tip 1“.

 Normalni profil Obodnog kanala Tip 2

Osnovna razlika između normalnog profila Obodnog kanala „Tip 1“ i „Tip 2“ je ta što normalni profil Obodnog kanala „Tip 2“ u dnu korita nema kamenu oblogu u cementnom malteru.

• • • Za rangiranje tehničkih rješenja Obodnog kanala, Varijante „A“ i Varijante „B“, postavljeni su sljedeći kriterijumi:
    • Sa geološkog aspekta, da je trasa Obodnog kanala položena po stabilnim geološkim formacijama, koje nisu sklone klizanju i deformacijama koje obezbjeđuju hidrauličku i statičku stabilnost Obodnog kanala,
    • Po dužini Obodnog kanala, da je trasa Obodnog kanala što kraća,
    • Da se kod izrade Obodnog kanala, koji obezbjeđuje izvorišnu zonu Tukovi-Mataruško polje od velikih slivnih voda sa padine brda Mataruga, ranga zaštite od stogodišnjih voda, ugradi što manje zemljanog materijala.
    • Kod eksproprijacije zemljišta, da se eksproprijacijom zauzme što manja površina zemljišta.
    • Da troškovi izgradnje Obodnog kanala budu što manji.

Može se konstatovati da Varijanta „A“ ima povoljnije uslove za realizaciju sistema zaštite izvorišta Tukovi-Mataruško polje od Varijante „B“, te se Varijanta „A“ predlaže za izradu Idejnog rješenja i Glavnog projekta za zaštitu od poplava Prijedorskog polja od velikih slivnih površinskih voda sa padine brda Mataruga.

Za izgradnju  Obodnog kanala na lijevoj obali rijeke Sane u Prijedorskom polju, predlaže se takozvana naturalna regulacija sa ekološkim aspektima regulacije.